Plant Y Gymuned Ysgol Rhieni Cymraeg English

Ysgol Rhieni Cymraeg English

 

 

Linciau Pwysig

Newyddion

Croeso i ardal Penisarwaun yn Arfon, un or ardaloedd harddaf yng Nghymru yng nghesail yr Wyddfa.

 

 

 

Eglwys Santes Helen

Mae'r eglwys wedi dathlu ei chanmlwyddiant yn ystod 1983.

Lleoir  pentref  Penisarwaun ar y ffordd rhwng Caernarfon a Llanberis.

Cynnwys yn dod yn fuan .......

 

Ffynnon Cegin Arthur

Ar un amser yr oedd Ffynnon Cegin Arthur yng nghanol cors eithriadol.  Ychydig o flynyddoedd yn ol, yn anffodus, rhoddwyd yr hawl i rywun blannu coed bythwyrdd ar y gors, a'i difetha'n llwyr.  Cyn hyn yr oedd y gors yn lle arbennig am fywyd gwyllt: yn adar, ymlusgiaid, mamaliaid a phlanhigion.  Yma yr oedd yr ysgyfarnog a'i gwal, y ffwlbart (anifail bach prin sydd i'w gael yng Nghymru a'i ffiniau).  Yr oedd hwyaid gwylltion, cornchwiglod, gylfinirod, ieir dwr a nifer o adan diddorol yn nythu yma.  Ymysg y grug byddai y wiben yn llechu.  Yn ogystal yr oedd y lle yn frith o blanhigion rhostir a gors. Un arbennig oedd, llygaeron.  Blodyn bach hyfryd yw hwn sydd yn dwyn ffrwyth bach coch.  Llygaeron yw'r saws y byddwch yn rhoi ar eich terci Nadolig.  Cranberry yw'r gair saesneg amdano.

Roedd y mawn yn drwchus iawn yma a lle roedd y mawn wedi torri yr oedd boncyffion coed bedw i'w gweld.  Tyfai'r coed hyn 500 mlynedd cyn geni Crist ond newidiodd y tywydd i fod yn wlyb iawn.  Tyfodd mwsogl yn drwchus gan orchuddio'r coed a'u lladd.  Claddwyd y coed yn y mawn gan eu cadw rhag pydru.

Ond yr hyn sy'n hynod yw'r ffynnon sef Ffynnon Gegin Arthur.  Ffynnon feddygol oedd hon yn llawn o rinweddau iachus.  Bu son am greu "Spa" yma fel Llandrindod Wells er mwyn denu pobl i'r ardal i yfed y dwr iachus.  Ons ni wireddwyd y cynllun.


Afon Cegin


Y mae Afon Cegin yn codi yn Ffynnon Gegin Arthur ac yn ymlwybro i gyfeiriad Bangor am 9 milltir ac yn arllwys i'r mor yn Aber Cegin.

Ar un amser cyn oes y rhew ddiwethaf, dros 10,000 o flynyddoedd yn ol, yr oedd yr afon yn fach ac yn llifo i Afon Seiont tua 1 filltir i ffwrdd.  Daeth rhiw lifiad i lawr o fwlch Llanberis a chau llwybr naturiol yr afon i'r Seiont, gyda chreigiau a mwd.  Neu dyna mae'r daearegwyr yn honni.  Yr oedd rhaid i ddwr yr afon fynd i rywle, felly aeth i gyfeiriad Bangor.

Ffaith diddorol arall am Afon Cegin yw yma y boddwyd yr athro/bardd Dafydd Ddu Eryri.  Cerdded adref o Fangor oedd o ar dywydd stormus iawn pan sythiodd i mewn i'r afon nid nepell o'r lle a elwir Braich Reffri.  Y dyddiad oedd Mawrth 30ain 1822. Claddwyd y bardd ym mynwent Llanrug.  Dywed ambell i un ei fod yn feddw pan syrthiodd i ddwr oer yr afon.  Rydw i'n falch o ddweud mai nid Dafydd Du sydd ar y radio oedd yr uchod, mae Dafydd Du yn fyw a bron yn iach (y mae ganddo annwyd)

Y mae y ddiweddar R.J.Thomas, arbenigwr ar enwau anfonydd, yn egluro enw'r afon o'r ffynnon fel hyn:- "Yn y ffynnon y mae dwr coch a blas haearn arno yn byrlymu i fyny'n gryf.  Tybid mai'r ysgum neu'r rhwd haearn a nofiai ar wyneb y dwrydoedd braster y cig a godai o'r gegin i fyny i'r ffynnon, ac mai'r nwy a ollyngid oedd y mwg o dan y gegin".


 

Cynnwys yn dod yn fuan ..........

Cynnwys yn dod yn fuan .......

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
 
 Argraffu E-bostiwch Ni Marciwch Ni Sôn wrth ffrind
 
   
 
Ysgol Gymuned Penisarwaen, Caernarfon, Gwynedd, LL55 3BW - ffôn: 01286 870879

Gwefan gan Delwedd